این نقشه همچنین به طور دقیق موارد شیوع بیماری در محلهای شروع سفر این افراد را نشان میدهد: لندن،انگلیس، 29454 مسافر، اوریون؛ داکار، سنگال، 3777 مسافر، سل؛ سنگاپور 5331 مسافر، بیماری پا و دهان.
این ابزار که فراورده پروژه دکتر خان با نام "بایودایاسپورا" Bio.Diaspora است، ساده به نظر میرسد: کنار هم گذاشتن دادههای مربوط به مسافران و دادههای بهداشتی برای آماده شدن برای فوریتهای بهداشتی در تجمعات صدها هزار یا میلیونها نفر از افراد.
اما تا همین چند وقت پیش، دادههای دقیق مربوط به خطوط هوایی را نمیشد، به همراه اطلاعات مربوط به شیوع بیماریها، به افرادی که میخواستند در تجمعات بزرگ حضور یابند، ارائه کرد.
در سمپوزیوم سهروزهای که در مورد پزشکی و تجمعات بزرگ انسانی در شهر جده در سعودی برگزار شد، و نشریه پزشکی بریتانیایی لنست حامی آن بود، طرح دکتر خان توجه زیاد کارشناسان را به خود جلب کرد؛ کارشناسانی که کارشان برگزاری تجمعات بزرگ از جشنوارههای موسیقی و المپیک گرفته تا بزرگترین تجمع سالانه انسانی، یعنی مراسم حج است که در آن بیش از دو میلیون مسلمان در نزدیکی مکه گرد میآیند.
برایان مککلوسکی، سرپرست طراحی بهداشتی برای المپیک 2010 لندن میگوید گردهماییهای بزرگ- به معنایی هر رویداد بزرگی که بالقوه ممکن است از حد تواناییهای سرویسهای بهداشتی محلی بگذرد- به خصوص چالشهای پیچیده امنیتی و بهداشتی ایجاد میکنند.
مراسم حج برای مدتهای درازی فوریتهای بهداشتی از زیر دست و پا ماندن به علت ازدحام جمعیت تا موارد شیوع مننژیت را تجربه کرده است.
زیاد الممیش، دستیار معاون وزیر بهداشت سعودی، که یکی دیگر از حامیان این کنفرانس بود، گفت: "اکثریت زائران در سنین بالا هستند و در نتیجه پیچیدگیهای وضعیت بهداشتی بیشتر میشود."
سال گذشته تهدید ویروس آنفلوآنزای خوکی H1N1 که به تازگی ظهور کرده بود، باعث یک بسیج جهانی برای محدود کردن شیوع بیماری در حین این مراسم و پیشگیری از شتابگرفتن گسترش بیماری به طور جهانی شد.
در نهایت شیوع آنفلوآنزای خوکی با کمک واکسیناسیون، نظارت بر موارد بیماری و بیماریزایی کمتر از انتظار ویروس، فروکش کرد. کمتر از 130 مورد عفونت با این ویروس در مراسم حج شناسایی شد و تنها پنج زائر فوت کردند.
اما این قضیه نیاز به داشتن دادههای مشروح در مورد منشا و مقصد افرادی که به مراسم حج و سایر رویدادهای مشابه میروند، را نشان داد.
شرکت بایو دیاسپورا که در تورنتو در کانادا مستقر است، با همکاری با HealthMap، یک سیستم شناختهشده هشدار زودرس آنلاین بیماریها- قصد دارد سیستم حمل و نقل هوایی را به عنوان مجرایی برای بیماری شناسایی کند.
خان گفت: "سیستم حمل و نقل هوایی میتواند تنها در طول چند هفته بیماریها را به محلهایی که فاقد بیماری هستند، گسترش دهد."
"ما برای اولین بار این دو قطعه را در کنار هم میگذاریم... ما در واقع میتوانیم به طور بالقوه با تهدیدهای بیماریهای عفونی در سراسر جهان پیش از آنکه به تجمعات بزرگ راه پیدا کنند، مقابله کنیم."
پژوهشگران در طرح بایودیاسپورا در بیمارستان سنت مایکل در تورونتو قصد دارند که منشا مسافران و محلهای شیوع بیماری تا حد نواحی در کنار هم بگذارند.
به گفته خان برای مثال برای مراسم حج بهتر است در صورتی بر اندونزی متمرکز شوند که بیماری در جاوه شرقی که عمدتا مسلماننشین است، رخ داده باشد، تا بیماریی که عمدتا در جاوه ایریان مسیحینشین شیوع یافته است.
تجمعات بزرگ نه تنها برای دفاع در مقابل شیوع بیماریها تحت نظارت باشند، از طرف دیگر میتوانند به عنوان شیوهای برای پیشبرد واکسیناسیونهای محافظتکننده در نظر گرفته شوند.
دیوید هیمن، رئیس مرکز امنیت بهداشت جهانی در چتهام هاوس در بریتانیا میگوید مقامات سعودی سالهاست که واکسیناسیون برای بیماریهایی مانند فلج اطفال (پولیو) و مننژیت را برای زائران اجباری کردهاند، و به این ترتیب دولتها را تشویق کردهاند تا برنامههای مشابهی را برقرار کنند.
او میگوید حج "مشارکت بسیار مهمی برای ریشهکنی جهانی فلج اطفال" بوده است.
دیوید ماکوزی، عضو شورای امنیت ملی کاخ سفید، که موضوعات بهداشتی مربوط به مراسم سوگند رئیسجمهوری باراک اوباما در ژانویه 2009 تحت نظر داشت، میگوید یک ابزار دیگر برای مدیران بهداشتی رویدادهای پرجمعیت، رسانههای اجتماعی هستند.
گروه او توئیتر و سایر رسانههای آنلاین را تحت نظر داشتند تا دریابند چگونه بیش از دو میلیون نفر شرکتکننده در این مراسم با درجه حرارتهای زیر صفردر اوج فصل آنفلوآنزا کنار آمدند.
این رسانههای جدید به آنها امکان دادند تا مشکلات بالقوه بر حسب محل وقوع در تجمع بزرگ در مرکز واشنگتن دی سی شناسایی کنند.